Na Wschodzie czczony jako Grzegorz Dialogos. Urodził się w rodzinie rzymskich patrycjuszów. Jego rodzice, św. Gordian i św. Sylwia, doznają chwały ołtarzy. Będąc prefektem miasta, nie mogąc pogodzić służby Bogu i światu, porzucił karierę i we własnym domu założył klasztor dla dwunastu towarzyszy (575) oraz sześć innych klasztorów w swoich dobrach na Sycylii.

.

W cztery lata później papież Pelagiusz II udzielił mu święceń diakonatu i jako swego przedstawiciela wystał do Konstantynopola (578-586). Wykazał duże umiejętności dyplomatyczne. Powróciwszy do Rzymu prowadził nadal życie zakonne. Po śmierci papieża został wybrany na stolicę Piotrową 3 września 590 roku. Jego pontyfikat trwał 15 lat. Był to burzliwy okres wędrówki ludów. Grzegorz pozyskał dla Kościoła Wizygotów w Hiszpanii, ariańskich Longobardów, Gallów oraz brytyjskich Anglosasów. Historia nazwala go „apostołem ludów barbarzyńskich”. On zaś określił siebie: „servus servorum Dei” „sługa sług Bożych”.

.

Grzegorz odnowił życie kościelne, zreformował i ujednolicił liturgię i śpiew kościelny.  Od jego pontyfikatu pochodzi zwyczaj odprawiania 30 Mszy świętych za zmarłych zwanych „gregoriańskimi”. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, która wywarła poważny wpływ na kształtowanie się myśli chrześcijańskiego Zachodu, zwłaszcza w zakresie duchowości i prawodawstwa.

.

Należy do czterech wielkich doktorów Kościoła Zachodniego. Jest patronem m. in. uczniów, studentów, nauczycieli, chórów szkolnych, piosenkarzy, muzyków. Gdy Rzym nawiedziła w 590 roku zaraza, Grzegorz zarządził pokutną procesję dla odwrócenia klęski. Podczas niej nad mauzoleum Hadriana zobaczył anioła chowającego wyciągnięty skrwawiony miecz. Wizję te zrozumiano jako koniec plagi. Utrwalono ją artystycznie. Do dnia dzisiejszego nad tym mauzoleum Hadriana, zwanym Zamkiem Św. Anioła, dominuje ogromny posąg anioła ze wzniesionym mieczem.

Modlitwa

Boże, Ty się opiekujesz swoim ludem i z miłością nim kierujesz, † za wstawiennictwem świętego Grzegorza, papieża, udziel ducha mądrości powołanym do rządzenia Kościołem, * niech postępy wiernych w świętości przyczyniają się do wiecznego szczęścia ich pasterzy. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, † który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.