Aktualności

2023-05-18 16:31

Zielone Świątki – obrzędy i zwyczaje ludowe 19-20 maj

Pamiątka Zesłania Ducha Świętego, w tradycji ludowej nazywana Zielonymi Świątkami, należy do najstarszych świąt chrześcijańskich, ale dopiero od IV wieku jest ono obchodzone w siódmą niedzielę po Wielkanocy, czyli pięćdziesiątego dnia po Zmartwychwstaniu Pańskim (tzw. Pięćdziesiątnica). Jest to zatem święto ruchome, ale zawsze przypadające wiosną, w jej dojrzałym kolorze. Dlatego też zapewne chętnie zostało zapożyczone na świąteczny dzień rolników i pasterzy, radośnie witających odradzającą się przyrodę.

 

ŚWIĘTO BRZOZY

 

W tym okresie, przełomowym dla domowej gospodarki, zaczynał się przednówek – kłopotliwy czas, w którym:
Na Zielone Świątki
dobre i otrąbki.

Z drugiej jednak strony w okresie tym krowy zaczynały dawać dużo mleka i następował pierwszy wyląg kurcząt.
Połowa lub koniec maja to czas, gdy pola cieszą oczy zieleniejącymi łanami zbóż, które jak na drożdżach wzrastają w górę, o czym przypomina przysłowie:
Na Świętego Ducha
zboże się rucha.”

Zielone Świątki – to święto w kolorze zielonym, symbol nadziei.

ŚWIĘTO BRZOZY

Przed zielonymi świątkami bielono domy, szorowano podłogi do surowej jasności drewnianych desek, myto domowe sprzęty. Kiedy już wszystko wyczyszczono, wysprzątano, wówczas majono domostwa zielonymi gałązkami brzozy: sień, wszystkie izby (zieleń zatykano m.in. za święte obrazy), zabudowania gospodarskie, zabudowania dla zwierząt.  Przed domem wkopywano drzewka lub chociaż gałęzie z liśćmi. Ta zieleń, powszechnie tak wierzono, przynosiła szczęście, chroniła przed wszelakim złem i urokami.
Od tego zwyczaju (majenia domów i zielonych, wiosennych gałęzi) wzięła się ludowa nazwa święta.

Zaczynał się czas brzozy – od kwitnienia po pełną dojrzałość.
Brzoza to bardzo przyjazne drzewo, wyjątkowo życzliwe: wiele daje, a mało wymaga. Rośnie wszędzie: na najbardziej jałowych glebach, nawet na rumowiskach. Jest odporna na klimatyczne zmiany i atmosferyczne zanieczyszczenia. Natomiast hojnie obdarza swoimi lekami: rozdziela olejek eteryczny, terpentyny, garbniki, żywice, także witaminę C i inne przydatne człowiekowi dobra.

Do dnia dzisiejszego, w imię tradycji, w Zielone Świątki, zarówno w zagrodach wiejskich, miejskich domach, jak i kościołach pojawiają się dekoracje z brzozowych gałązek.

Wiosenny czas brzozy kończy się w Boże Ciało, gdy młode drzewka i wielkie brzozowe bukiety zdobią ołtarze i przydrożne kapliczki. Wypada tego dnia po procesji przynieść do domu chociaż małą, najmniejszą gałązkę brzozy.

.

sobotki_2012_03

 

PALENIE OGNISK

Na wzgórzach, leśnych polanach i pastwiskach rozpalano w Zielone Świątki wielkie ogniska. Na Podlasiu zwano je palinockami, u nas w Polsce południowej – sobótkami (podobnie jak ogniska palone w wigilię św. Jana). Tańczono wokół nich, a pasterze z zapalonymi od ognia pochodniami obchodzili swe stada, w nocy zaś biegali po polach i miedzach, wołając:
Opal Boże moje zboże
Sąsiadowi jako możesz!

Wierzono bowiem, że opalone zboże urośnie wysoko, będzie kłośne, i nie zniszczy go: burza, wiatr, ulewa ani pożar od pioruna. Oczywiście ogniska takie połączone były zwykle z zabawą pasterską i ucztą, podczas której raczono się: kiełbasą, mocnymi napojami.

W całej Polsce, na wsi i w miastach, lubowano się w majowych, zwłaszcza zielonoświątkowych zabawach.

 

Przysłowia:
• Gdy deszcz na Zielone Świątki, da Bóg wielkie sprzątki (tj. będzie dobry zbiór siana).
• Deszcz w Zielone Światki jeśli pada, wielką biedę zapowiada (tj. będzie niewielki zbiór zbóż).
• Mokre Zielone Świątki dają tłuste Boże Narodzenie.
• Do Świętego Ducha nie zdejmuj kożucha. I po Świętym Duchu chodź czasem w kożuchu.
• Ustroił się jak wół na Zielone Świątki.

zobacz też:

10 PRZYKAZAŃ BOŻYCH

BÓG OJCIEC – rozważanie 10 przykazań Bożych

OFIARA MSZY ŚWIĘTEJ – ORĘDZIA

GDYBYŚCIE MIELI WIARĘ WE MNIE, TO NA BŁOGOSŁAWIEŃSTWO KAPŁANA KLĘKALIBYŚCIE – PAN JEZUS

OFIAROWANIE MSZY ŚWIĘTEJ przed każdą Mszą św., w której uczestniczymy

OSOBISTE OFIAROWANIE SIĘ BOGU OJCU W POŁĄCZENIU Z OFIARĄ MSZY ŚW. przed każdą Mszą św., w której uczestniczę

MODLITWA PO MSZY ŚWIĘTEJ – JEZU MÓJ KRÓLU

Rozmyślanie Męki Pańskiej, czyli co dzieje się podczas Ofiary Mszy św.

Duchowa Komunia Święta

Dopuszczanie kobiet do liturgii jest profanacją. Wielu kapłanów z tego powodu pójdzie na potępienie, pociągając za sobą te naiwne kobiety – o. Pio

szafarze Komunii św.

TAJEMNICA MSZY ŚWIĘTEJ według św. o. Pio

Wasz śpiew jest Mi obrzydliwy, bo przynosi chwałę wam samym, a nie Mnie /schole, chóry, zespoły, orkiestry/

Adoracja Najświętszego Sakramentu – Na Żywo

Modlitwa codzienna Żertwy ofiarnej

CZĘSTOCHOWSKA DROGA KRZYŻOWA – 18 pozycji do rozważania

GŁÓWNE GRZECHY KAPŁAŃSKIE – PAN JEZUS

PODEJMIJ ŻERTWĘ ZA KAPŁAŃSKIE SERCE

PAN JEZUS – rozważanie orędzi o kapłaństwie

POWÓD MOICH ŁEZ – MARYJA

STAŃ SIĘ DZIECKIEM jeszcze raz

ORĘDZIA O CZCI I KULCIE BOGA

ŁASKA UŚWIĘCAJĄCA – KRÓLOWA ŁASK

10 PRZYKAZAŃ BOŻYCH

ORĘDZIA O CZYSTOŚCI

ORĘDZIA O POŚCIE – cz. I

POST. CZAS POKUTY – Orędzia o poście cz. II

NOWENNA NA CZAS POSTU – POKUTA NARODOWA – Orędzia o poście cz. III

CZAS POKUTY. CODZIENNA ADORACJA

ORĘDZIA O MAŁŻEŃSTWIE

KONTEMPLACJA DUCHA ŚWIĘTEGO

KONTEMPLACJA MARYI

TAJEMNICA RÓŻAŃCA ŚWIETGO

KONTEMPLACJA BOGA OJCA

KONTEMPLACJA JEZUSA CHRYSTUSA

KONTEMPLACJA JEZUSA CHRYSTUSA KRÓLA

KONTEMPLACJA NAJŚWIĘTSZEGO SERCA JEZUSA

BOŻA TERAPIA UWALNIANIA Z LĘKU I CHORÓB CYWILIZACYJNYCH – nowenna od lęku

ŻYCIE SAKRAMENTALNE PIERWSZEGO KOŚCIOŁA według św. Agnieszki

Kontemplacja Ducha Świętego W LISTACH ŚW. PAWŁA

Kontemplacja Słowa WEDŁUG EWANGELII ŚW. JANA

WYMARZONE SERCE BOGA

Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny

Co się dzieje podczas Eucharystii – ks. Dominik Chmielewski

czytaj więcej...