Każdy kto mówi prawdę, bez względu na to przed kim stoi jest niepokonany.

św. Tomasz z Akwinu

Św. Tomasz z Akwinu, kapłan z zakonu dominikanów, Doktor Kościoła. Jeden z najwybitniejszych filozofów chrześcijańskich, jego główne dzieła to Suma teologiczna i Summa contra Gentiles oraz liczne komentarze do tekstów filozoficznych i ksiąg Pisma Świętego. W swoim monumentalnym systemie filozoficzno-teologicznym dokonuje pogodzenia poznania rozumowego i wiary w ten sposób, że wiara domaga się zrozumienia, a wiedza nie może zaprzeczyć wierze. Dzięki zastosowaniu precyzyjnej terminologii scholastycznej i sylogistyki Arystotelesa zbudował nie tylko wyczerpującą syntezę teologii, ale także poddał analizie najbardziej szczegółowe zagadnienia teoretyczne.

Św. Tomasz z Akwinu urodził się w 1224 r. w Roccasecca niedaleko Akwinu (Włochy). Oblat w opactwie Monte Cassino (1230–1239), uczeń nowo założonego Uniwersytetu w Neapolu; wstąpił do zakonu dominikanów św. Dominika (1244); uczeń dominikańskiego kolegium w Paryżu (1245–1248), pod kierunkiem św. Alberta Wielkiego, za którym poszedł do Kolonii (1248–1252). Baccalarius bibilcus w Paryżu (1252–1254); następnie Sententiarius (1254–1256); nauczyciel teologii (1256). Wykładał teologię w Paryżu od 1256 do 1259 r. Udał się do Włoch, gdzie nauczał teologii w różnych miastach (Anagni, Orvieto, Rzym, Viterbo od 1259 do 1268 r.). Ponownie wezwany do Paryża w styczniu 1268 r., kontynuował wykłady na uniwersytecie do 1272 r. W październiku 1272 r. św. Tomasz podjął się organizacji dominikańskiego kolegium na Uniwersytecie w Neapolu. Zmarł 7 marca 1274 r. w Fossanova, w drodze na Sobór w Lyonie.

W krótkim czasie po śmierci, 1278 – 1313 Tomasz z Akwinu został uznany przez kapituły generalne dominikanów za mistrza zakonu (doctor ordinis). W 1323 roku papież Jan XXII kanonizował Tomasza. W 1567 roku został uznany za Doktora Kościoła (doctor angelicus – doktor anielski); encyklika Aeterni patris z 1879 r. uznała filozofie i teologię Tomasza z Akwinu za oficjalną naukę Kościoła Katolickiego.

Święty Tomasz był myślicielem uniwersalnym. Rzadko kiedy w historii kultury i nauki spotyka się kogoś, kto uporządkował w sposób jasny tak szeroki horyzont ludzkiej myśli, jak on to właśnie uczynił. Obejmuje on Pismo Święte, Ojców Kościoła, wcześniejszych od niego teologów i autorów świeckich. Całe to ogromne dziedzictwo ludzkiej myśli Tomasz uczynił swoim, przyswoił go sobie, przekształcił w dynamiczną i harmonijną syntezę.

Obdarzony był on tak niezwykłą pamięcią, że zapamiętywał raz na zawsze i dokładnie treść dzieła po jego przeczytaniu. Tak porządkował w swoim umyśle różne argumenty, iż był w stanie dyktować dzieła jednocześnie trzem albo czterem jego sekretarzom. Kiedy papież Urban polecił mu zebranie w jednym tomie komentarzy Ojców Kościoła do Ewangelii, odwiedzał różne klasztorne biblioteki i po przeczytaniu odpowiednich dzieł ich treść przechowywał w pamięci w taki sposób, że później, gdy redagował Catena aurea in Evangelia, wydawało się, że ma przed oczami wszystkie te teksty, które wcześniej czytał. Wolny był od ambicji jakiejkolwiek ziemskiej kariery, zarówno świeckiej, akademickiej, jak i kościelnej. Nie przejmował się pożywieniem, mieszkaniem i ubiorem. Wilhelm z Tocco pisze, iż małżeństwo z Mądrością dawało mu tyle radości, że nie cenił innych radości i przyjemności. Życie oparte na modlitwie, studiowaniu, refleksji, naukowym poszukiwaniu i przekazywaniu owoców swojej pracy innym, czyniło go szczęśliwym.

Modlitwa

Boże, źródło mądrości, dzięki Twojej łasce święty Tomasz z Akwinu gorliwie dążył do świętości i odznaczał się głębokim poznaniem prawd objawionych, * spraw, abyśmy zrozumieli jego naukę i naśladowali jego czyny. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, † który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.