Jest to najstarszy obchód ku czci Matki Bożej znany w Kościele.

Kult Maryi wśród chrześcijan istniał od samego początku; przejawiał się on w szczególnej czci i miłości do Matki Pana, w wezwaniach i modlitwach skierowanych do Niej i w naśladowaniu Jej cnót. Początkowo w liturgii czczono Maryję łącznie z Jezusem. Wyrażało się to np. w wyznaniach wiary składanych przez katechumenów. Prawdopodobnie kult ten początkowo miał charakter prywatny, bo istniała obawa, żeby nowo nawróceni z pogaństwa nie traktowali Maryi jako bogini. Niemniej już z II w. zachował się wizerunek Maryi z Dzieciątkiem (katakumby Pryscylli w Rzymie). Specjaliści podają, że tytułu tego używał jeden z największych pisarzy Kościoła pierwszych wieków Orygenes (+253), lecz jego dzieła nie dotrwały do naszych czasów. Pierwszym pewnym dokumentem jest świadectwo św. Aleksandra z Aleksandrii (325) oraz wypowiedzi św. Grzegorza z Nazjanzu (+390).

Na Zachodzie jako pewnika używano tytułu Mater Dei (lub Dei Genitrix). Dwa razy spotyka się go w tekstach św. Ambrożego. Ten tytuł jest przypisywany Maryi w najstarszej greckiej antyfonie „Pod Twoją obronę” z III w. Tu po raz pierwszy pojawia się słowo Theotokos – Boża Rodzicielka. „Pod obronę miłosierdzia Twojego uciekamy się, o Boża Rodzicielko, naszymi prośbami nie gardź w potrzebie, lecz od niebezpieczeństwa wyrwij nas, Ty, która sama jesteś czysta i błogosławiona”. Przez całe cztery wieki posługiwano się tym wyrażeniem, aż do wybuchu kontrowersji w 430 roku. Ostatecznie Sobory w Efezie i Chalcedonie włączyły tę nazwę w uroczyste orzeczenia i w ten sposób potwierdziły Tradycję.

Modlitwa

Boże, Ty przez dziewicze macierzyństwo Najświętszej Panny Maryi obdarzyłeś ludzi łaską wiecznego zbawienia, † spraw, abyśmy doznawali orędownictwa Tej, przez którą otrzymaliśmy Twojego Syna, Dawcę życia wiecznego. Który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.