Dzisiaj, w Środę Popielcową, rozpoczyna się Wielki Post. W czasie liturgii, kapłani posypując głowy wiernych popiołem, zwracają się do nich ze słowami: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” albo „Pamiętaj, prochem jesteś i w proch się obrócisz”.

Okres ten ma charakter pokutny, trwa 40 dni, do Mszy Wieczerzy Pańskiej, sprawowanej w Wielki Czwartek. Środa jako początek Wielkiego Postu weszła na stałe do tradycji Kościoła rzymskiego w roku 1570. Zwyczaj rozpoczynania Wielkiego Postu od środy i posypywania głów popiołem wprowadzono w VII wieku, jednakże do X wieku kapłani czynili to jedynie wobec tych wiernych, którzy odbywali publiczną pokutę.

Po tym obrzędzie musieli oni opuścić świątynię, do której mogli wejść dopiero w Wielki Czwartek, w dzień odpuszczenia grzechów i pojednania z Kościołem. Wraz z zanikiem publicznej pokuty, zwyczaj posypywania popiołem wprowadzono wobec wszystkich wiernych.

Wielki Post stanowi także przygotowanie do obchodów Triduum Paschalnego Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa. W świątyniach odprawiane są w tym okresie nabożeństwa Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali. W liturgii używa się koloru fioletowego. Wierni zachęcani są do wewnętrznej odnowy i przemiany. Mają temu służyć różne formy pokuty – modlitwa, post, jałmużna, dzieła miłosierdzia, rekolekcje oraz sakrament pojednania.

Modlitwa

Panie, nasz Boże, daj nam przez święty post zacząć okres pokuty, * aby nasze wyrzeczenia umocniły nas do walki ze złym duchem. Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa, Twojego Syna, † który z Tobą żyje i króluje w jedności Ducha Świętego, * Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.